Stres ile Baş Etme Yöntemleri ve Öfke Kontrolü

Çağımızda fiziksel ve sosyal başarıya ulaşmak her zaman ve her biri için mümkün olamamaktadır. Zorlu deneyimler karşısında öfke stres yönetimi giderek daha önemli bir hal almıştır. Stres ile baş etme yöntemleri bu bağlamda çok daha önem kazanmıştır.

Stres Nedir? 

Kişinin iyi olma durumunu bozan, tehdit eden, istenmeyen ve beklenmeyen durumlarda geliştirilen tepkimedir. Psikolojik açıdan acı verici olaylar, baskıcı ve bunaltıcı durumlarda baş edememe durumu stresli hale yol açar.

• Olumlu stres : Tehdit edici durumlarda uyarılma, heyecan, korku reflekslerini geliştirerek hayatta kalmayı sağlar. Nabız yüksekliği, ellerin terlemesi gibi fizyolojik durumlara yol açar.
• Olumsuz stres : Anksiyete, hüzün, depresyon, kaygı bozukluğuna neden olur. Uzun süren sindirim sorunları, kan basıncındaki artış, kilo problemi gibi fizyolojik durumlara yol açar.

Öfke Nedir? 

Öfke, bir veya daha çok stres kaynağının olması durumunda hissedilen duygudur.

Sinir Krizi Nedir?

Sinir krizi, bireyin aşırı derecede sinirlenmesi veya üzülmesinden sonra ortaya çıkabilen bir durumdur. Ortalama 15-20 dakika  kadar sürebilir. Aynı zamanda öfke, bağırma,  ağlama ve kendine zarar verici davranışlar da görülebilir. Bazen bu duruma ani bir yaşam olayı (sevilen birinin ölümü, sevilen biri tarafından terk edilme, psikolojik veya fiziksel şiddet vb.)  neden olabilir. 

Sinir Krizi Nedenleri

• Stres kaynaklı olabilir
• Depresyon
• Ekonomik Nedenlerden Dolayı
• Öfke kontrol sorunları
• Sevilen Birinin Kaybı
• Uyku Bozuklukları
• Travma
• Sosyal Çevresinden Dışlanmış Olmak
• Aile ve Çift Sorunları vb. gibi durumlarda görülebilir.

Sinir Krizi  Anında Ne Yapmalıyım?

Sinir krizi sırasında kişi çoğu zaman yaptıklarının farkında değildir.  Kesinlikle dikkatli yaklaşılmalı, tedirgin etmeden yaklaşılmalıdır. Sakin ve nazik nazik bir ses tonuyla konuşulmalıdır. Kendine ve çevreye zarar vermesi engellenmelidir. Sinir krizi durumunda kendisine ve çevreye zarar verebileceğinden dolayı çok dikkatli olunmalıdır. Uyuşma ve konuşamama gibi belirtilerden dolayı acile götürülmelidir.  Sinir krizi, aşırı stres, kaygı vb. psikolojik sorunlardan dolayı ortaya çıkıyorsa, bir ruh sağlığı uzmanından yardım almalıdır.

Öfke nöbetlerinde öfkeyi kontrol etmek çok önemlidir. Bilişsel davranışçı terapi, öfkeyi kontrol etmek için tercih edilen yöntemlerden biridir. Bu yöntemde öfke yaşayan kişinin kendisi ve çevresi hakkında ne düşündüğü anlaşılabilir. Bu sayede öfke nöbetinin psikolojik etkilerini anlamaya başladı. Öfke durumunda rahatlama tekniklerinden bahsedilir. Kişinin olumsuz düşüncelerini fark etmesi sağlanır ve üzerine konuşulur. Öfke kontrolü üzerine konuşulur. Nasıl üstesinden edebileceği üzerine stratejiler geliştirilir.

Öfke stres depresyon gibi durumları beraberinde getirir. Sürekli üzüntülü olma hali, sinirlilik ve öfkeli tutum; farklı stres faktörlerinin varlığı ve bunlarla baş edememe duygusu kişiyi zamanla depresif bir hale sürükleyebilir.

Öfke normal bir duygudur. Ancak öfkeyi ifade etme biçimleri değişiklik gösterir. Kendine ve etrafa karşı zararlı olan biçimi ise saldırganlık tutumları şeklinde karşımıza çıkar.

Türkiye ve dünyada yüz binlerce kişi üzerinde yapılan klinik çalışmalar ve araştırmalara göre bireylerin stres ile baş etme yöntemleri tespit edilmiştir. Bu yöntemlerden en sık rastlananları aşağıdakiler gibidir:

• İyimser yaklaşım

Başa gelen stres verici etkenler karşısında iyimser olarak baş etme yöntemidir. Olaylardan bir ders çıkarmak, bir daha tekrarlanmaması için pozitif bir çaba içerisinde olma tutumudur. Stres öfke kontrolü gelişmiş bireylerde sıkça rastlanır.

• Kendine Güvenen Yaklaşım

Olaylar karşısında Serinkanlılığı koruyarak en iyi değerlendirmeler yapılır. Bu yaklaşımdaki kişiler niye yaşanmış olursa olsun kendindeki gücü toparlayarak yollarına devam etmeyi başarır.

• Çaresizlik Tutumu

Çaresizlik yaklaşımına hisseden bireyler sıkışmış bloke olmuş ya tamamen çaresizlik duygusu yaşarlar. Dışarıdan bir mucize gelmesini ve kurtarılmayı beklerler.

• Boyun Eğici Tutum

Bu yaklaşıma göre kişiler Başa gelen çekilir mantığı ile hareket etmektedirler. Ellerinden hiçbir şey gelmeyeceğini inanırlar. Temelde içinde bulundukları durumun kendileri ile hiçbir ilgisi olmadığını ve her şeyin dışarıdan kaynaklandığına inanırlar.

• Dış Desteğe Başvurma

Tülay genellikle Eş dost yakın arkadaşlarına veya profesyonel bir danışmana başvurarak onların desteğini alırlar. Bulurum en sık rastlanan stresle başa çıkma yöntemlerinden biridir.

Tüm bu yöntemler dışında az sayıda da olsa içe kapanma veya aşırı sosyalleşme dine yönelme, dini gruplara, derneklere veya sosyal cemiyetlere katılma gibi stresle baş etme yöntemlerine rastlanmıştır.

Alanında uzman Alanya psikolog ekibine çocuk ve ergenlerde öfke kontrolü, yetişkinlikte stresle baş etme uygulamaları hakkında sorularınızı sorabilirsiniz.